همه چیز درباره‌ی عقرب‌گزیدگی و اقدامات اولیه
عقرب‌گزیدگی یکی از مواردی است که باید در نقاط گرمسیری توجه زیادی به اون داشت. در دنیا بیش از ۶۵۸ نوع عقرب وجود دارد که تنها ۵۸ نوع آن‌ها برای انسان خطرناک هستند. در ایران خطرناکترین عقرب در استان خوزستان، با نام محلی گاردیم شناخته می‌شود. عقرب‌ها از گروه بندپایان هستند و دمی متحرک دارند که توسط آن سم را به بدن قربانی تزریق می‌کنند. عقرب ها اغلب در روز پنهان می‌شوند و شب‌ها بیرون می‌آیند. به اماکن مرطوب و خفه علاقه دارند. به عنوان مثال: ممکن است در شب وارد یک کفش مرطوب شوند.
سم عقرب از طریق جریان خون سیاهرگی در بدن مصدوم پخش می‌شود. عقرب‌گزیدگی به ویژه در نوزادان و کودکان اهمیت بیشتری دارد و این گروه‌های سنی بیشتر در معرض پیدایش علائم عمومی و خطرناک عقرب‌گزیدگی هستند و گزش تمام عقرب‌ها را باید سمی تلقی کرد. به طور کلی گزش عقرب‌هایی که در محیط خشک و صحرایی و گرم زندگی می‌کنند، خطرناک‌تر از گزش همان نوع عقرب‌ها در نواحی سرد و مرطوب است، چون در نواحی گرم و خشک غلظت سم عقرب بالاتر است.
علائم و نشانه های عقرب‌گزیدگی
چند دقیقه پس از گزیدگی در ناحیه آسیب دیده درد شدید، قرمزی و تورم ایجاد می‌شود و در طی ۴ ساعت علائم فعالیت بیش از حد سیستم عصبی به صورت تاکی‌کاردی (تندتپشی)، فشار خون بالا، استفراغ، دفع غیر ارادی ادرار و مدفوع، ضعف، سرگیجه، آبریزش از دهان و عدم تعادل ظاهر می‌شود و مشکلات قلبی به صورت نارسایی قلبی ظاهر می‌شود، تندنفسی (تاکی پنه) و تشنج نیز ممکن است اتفاق بیفتد.
تندنفسی یا تاکی پنه به شمار تنفس بیش از ۳۵ بار در دقیقه گفته می‌شود. در انسان سالم، تعداد تنفس طبیعی ۱۲ بار در دقیقه است. در واقع برای افراد بزرگسال، تنفس طبیعی بین ۱۲ تا ۲۰ بار در دقیقه تعریف شده و بیشتر از آن به معنی رفتن به سمت تاکی پنه شدن است.
اقدامات اولیه در عقرب‌گزیدگی
۱. ضمن دادن آرامش به مصدوم، او را روی زمین بخوابونید و عضو گزیده شده رو بی حرکت نگه‌دارید.
۲. تا حد امکان از دستکاری محل گزش و از درمانهای سنتی خودداری کنید.
۳. زیورآلات، ساعت و اشیا تنگ در بیارید.
۴. به فرد آسیب دیده مایعات زیاد بدهید و به تغییر رنگ احتمالی ادرار توجه کنید.
۵. در اسرع وقت و ترجیحا در حالت درازکش، مصدوم را به بیمارستان منتقل کنید.
۶. در صورت امکان عقرب زنده را درقوطی در دار جهت تشخیص گونه و نوع سم و انتخاب روش درمانی همراه فرد آسیب دیده به نزدیک‌ترین مرکز درمانی ارسال کنید. بهتره از عقرب عکس بگیرید، تا خودتان و عقرب در امان باشید.
زنبورگزیدگی و مارگزیدگی از گزیدگی‌های رایج هستند که می‌تونید تو سایت بخونید.
منبع: مبانی کمک‌های اولیه توسط دکتر امیر سالاری- مدرس اورژانس و مراقبت‌های ویژه
ویرایش: کوچنورد
